LIFE
Του Ανδρέα Σπανουδάκη
Η παρουσία της Μέρκελ στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Χερσόνησο για να παραστεί, στο διάστημα 1-3 Νοεμβρίου, στο ελληνογερμανικό επιχειρηματικό συνέδριο, λίγες ημέρες πριν από το κρίσιμο Eurogroup της 5ης Νοεμβρίου όπου θα αποφασιστεί το πάγωμα ή όχι των ψηφισμένων περικοπών στις συντάξεις, αποκτά έναν ξεχωριστό συμβολισμό.
Τελευταίος των ηγετών που είχαν όραμα για την Ε.Ε., το «μοναχικό λιοντάρι της Ευρώπης» και ως «τελευταίο ηγέτη και οραματιστή της Ευρώπης» όπως είχε αποκαλέσει τότε ο διεθνής τύπος τον Ανδρέα Παπανδρέου, στη συνέντευξη τύπου μετά τη Σύνοδο Κορυφής των Καννών στις 27/6/1995 (ένα χρόνο πριν πεθάνει) μίλησε για την αποδυνάμωση των δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων προς όφελος ενός ευρωπαϊκού διευθυντηρίου με επικεφαλής την ενοποιημένη Γερμανία.
Είχε πει χαρακτηριστικά: «Βρίσκω ότι πάμε σ’ ένα είδος συρρίκνωσης της εθνικής δύναμης αλλά όχι στο βωμό μιας συλλογικής δημοκρατικής διαδικασίας. Στο βωμό των κρίσεων και των συμφερόντων. Συμφερόντων, το λέγω, ρητά… δεν θέλω ν’ αποκαλύψω ονόματα. Σας λέγω όμως ότι εδώ…υπάρχει σαφές σχέδιο για τη μηδενοποίηση των εθνικών κυβερνήσεων οι οποίες δεν θα μπορούν να παίξουν δημοκρατικά αποτελεσματικό ρόλο, αλλά θα υπόκεινται στις κατευθύνσεις που μας δίνει το διευθυντήριο (δηλαδή η Γερμανία».
Να σημειωθεί ότι στην σύνοδο των Καννών ο Παπανδρέου είχε συγκρουστεί με τον τότε πρωθυπουργό της Ισπανίας Φελίπε Γκονζάλες ο οποίος αν και σοσιαλιστής και εκπρόσωπος των λεγόμενων χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου είχε συμπαραταχθεί με την Γερμανία σε μια σειρά από οικονομικά ζητήματα που δεν ευνοούσαν τις φτωχές χώρες της ΕΕ, αλλά και στο Σκοπιανό προκαλώντας την οργή του Ανδρέα. Αυτόν εννοεί στην αρχή της συνέντευξης τύπου μιλώντας για το πόσο ξένος αισθάνθηκε ανάμεσα σε υποτιθέμενους εκπροσώπους προοδευτικών κυβερνήσεων.
Μάλιστα, δύο Έλληνες δημοσιογράφοι μετέφεραν τις δηλώσεις Παπανδρέου στον Φελίπε Γκονζάλες που τον αφορούσαν, ο οποίος έδινε συνέντευξη στην ακριβώς διπλανή αίθουσα, με αποτέλεσμα ο Ισπανός πρωθυπουργός να απαντήσει ειρωνικά. Οι δηλώσεις Γκονζάλες προκάλεσαν την πικρία και την οργή του Ανδρέα Παπανδρέου και λίγο αργότερα μετά από τηλεγράφημα του γαλλικού πρακτορείου που περιέγραφε την «παρεξήγηση» η ισπανική αποστολή αναγκάστηκε να ανασκευάσει τις δηλώσεις του Ισπανού πρωθυπουργού αναφέροντας ότι παρερμηνεύτηκαν. Ο Γκονζαλες διευκρίνισε τότε “ότι τιμά και σέβεται τον μεγάλο πολιτικό Ανδρέα Παπανδρέου”.
Στην σύνοδο των Καννών έγινε αισθητική και η απουσία δύο μεγάλων Ευρωπαίων πολιτικών του Μιτεράν και του Κολ, φίλων του Ανδρέα, που είχαν αντικατασταθεί από τον Σιράκ και τον Σρέντερ. Η σύνοδος των Καννών υπήρξε μια κομβική στιγμή της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας ακριβώς γιατί δρομολογεί ουσιαστικά την Ευρώπη των δυο ταχυτήτων και επισημοποιεί την πολιτική κυριαρχία της Γερμανίας έναντι των εταίρων της. «Αν είμαστε έτοιμοι να πούμε ναι σε όλα αυτά, αλλά και πολλά άλλα, τότε είμαστε και εμείς μέλη της ομάδας του διευθυντηρίου», είχε πει ο Ανδρέας Παπανδρέου κλείνοντας τη συνέντευξη Τύπου.
Οι φόβοι, οι προβλέψεις και η θλιβερή επιβεβαίωση του Ανδρέα, εκ των ελαχίστων που τόλμησαν να τα βάλουν με την νέα τάξη πραγμάτων που ξεπρόβαλε και έδειχνε απειλητικά τα δόντια της στους ευρωπαϊκούς λαούς, είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρα παρά ποτέ.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι πολιτικοί ηγέτες του βεληνεκούς του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δεν εκχώρησαν ποτέ εθνική κυριαρχία και δεν υποτάχτηκαν ποτέ σε κανένα διευθυντήριο. Μπορεί να διαφωνούσαν ιδεολογικοπολιτικά, αλλά το βέβαιο είναι ότι υπηρέτησαν τον λαό και την χώρα με τα όποια σωστά, τα όποια λάθη και τις όποιες παραλείψεις τους.
Επίσης αξίζει να «σταθμεύσουμε» στα τραγικά επίκαιρα αλλά και προφητικά λόγια του Ανδρέα Παπανδρέου για τις «μαριονέτες» όπως αποκάλεσε τους ηγέτες της ενωμένης Ευρώπης, με την ευκαιρία, τότε, της συζήτησης για το Σκοπιανό:
Είχε πει αυτολεξεί τα λόγια που απηύθυνε στους «συναδέλφους» και «εταίρους» της Ελλάδας ότι: «Δεν είναι δυνατόν να ακούω από αυτή την ομάδα των Ευρωπαίων που είναι οι δημοκράτες, οι προοδευτικοί, οι δίκαιοι, μαθήματα για την χώρα μου». Ο Ανδρέας, είχε ομολογήσει ότι ήταν ακόμα πιο σκληρός, με βαρύτερες εκφράσεις, απέναντι στην «ομάδα» (τσιράκια της Γερμανίας), όπως την αποκάλεσε, με ότι αυτό συνεπάγεται, των «φιντανιών» που ξεπρόβαλαν και νόμιζαν ότι είναι ηγέτες της Ενωμένης Ευρώπης.