LIFE
Του Μιχάλη Ανδριανάκη*
Διαβάζω στην εφημερίδα την προκήρυξη ανοιχτού πλειοδοτικού διαγωνισμού για την πώληση από την ιδιοκτήτρια Τράπεζα ALPHABANK τριών οικοπέδων έκτασης περίπου 10 στρεμμάτων στο πρώην εργοστάσιο της ΑΒΕΑ. Για το θέμα του ιστορικού εργοστασίου, του μεγαλύτερου στην Κρήτη του 19ου αιώνα, έγινε στο παρελθόν πολλή συζήτηση και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο «επιτεύχθηκε» η κατεδάφισή του, παρά τις έντονες συζητήσεις να χαρακτηριστεί Νεότερο Μνημείο. Απόμεινε μόνο ένα μικρό τμήμα και οι δυο υψηλές καπνοδόχοι που φαίνεται ότι χαρακτηρίζονται διατηρητέα. Ας είναι, κάτι είναι κι αυτό.
Όμως εδώ προκύπτει και πάλι ένα πολύ σοβαρό θέμα, που έχει σχέση με το κυκλοφοριακό πρόβλημα, ιδίως όσον αφορά στην παλιά πόλη. Υπάρχει τεράστια ανάγκη για δημιουργία επαρκών χώρων στάθμευσης στα όρια της παλιάς πόλης, προκειμένου να μπορούμε να μιλούμε για ουσιαστικές ρυθμίσεις στο κυκλοφοριακό. Αλλιώς κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας. Και το θέμα της ανατολικής πλευράς για τη δημιουργία υπόγειου χώρου στάθμευσης κάτω από το «Εθνικό Στάδιο» φαίνεται πως «έχει παγώσει» εντελώς αδικαιολόγητα (θα επανέλθω). Για τη δυτική πλευρά όμως, όπου και εκεί οι ανάγκες είναι πολύ μεγάλες, ίσως είναι μια από τις τελευταίες ευκαιρίες. Πριν από μερικά χρόνια χάθηκε μια άλλη ευκαιρία με την πώληση ενός μεγάλου οικοπέδου από την Εμπορική Τράπεζα στη γωνία των οδών Σκαλίδη και Πειραιώς. Η ολιγωρία των τότε αρμόδιων να αποκτήσουν το οικόπεδο εύκολα (από κρατική Τράπεζα σε εποχή που «έδεναν τους σκύλους με τα λουκάνικα») οδήγησε στην απόκτησή του από ιδιώτη.
Πολλές φορές-και εντελώς πρόσφατα-τέθηκε το θέμα της μετατροπής της δυτικής τάφρου, που απαλλοτριώθηκε με τεράστιες δαπάνες από το ΥΠΠΟ για την ανάδειξη των Βενετσιάνικων Οχυρώσεων, σε υπαίθριο χώρο στάθμευσης, όπως ΠΑΡΑΝΟΜΑ συνεχίζεται στην ανατολική πλευρά. Αυτό έχει εξηγηθεί σε όλα τα επίπεδα και από όλες τις ηγεσίες του ΥΠΠΟ πως δεν γίνεται, ιδιαίτερα καθώς το έργο της ανάδειξης της πλευράς αυτής των οχυρώσεων έχει προχωρήσει. Εξάλλου ήδη έχει ενταχθεί το έργο της ανάδειξης της Δυτικής Τάφρου στο νέο ΕΣΠΑ από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων. Είναι λοιπόν ΠΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΗ υποχρέωση του Δήμου Χανίων να αντιμετωπίσει το θέμα των χώρων στάθμευσης με τις δικές του δυνάμεις και όχι καταστρέφοντας μια σωστή προσπάθεια ανάδειξης της ιστορικής φυσιογνωμίας της (τουριστικής) πόλης.
Πριν από πολλά χρόνια, κάθε φορά που έμπαινε το θέμα της μετατροπής της τάφρου σε χώρο στάθμευσης, έμπαινε από την πλευρά της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας το θέμα της προσωρινής χρησιμοποίησης των οικοπέδων της πρώην ΑΒΕΑ και δυο ακόμη ιδιωτικών,που παραμένουν ακόμη ελεύθερα, χωρίς να ακουγόμαστε. Παράλληλα επισημαίναμε πως θα έπρεπε να καταβληθεί προσπάθεια για την απόκτηση ενός από αυτά και η μετατροπή του σε μεγάλο χώρο στάθμευσης, είτε από το Δήμο (με μόνιμη λύση του προβλήματος και σοβαρά έσοδα), είτε σε συνεργασία ΣΔΙΤ με τους ιδιοκτήτες και πιθανώς επιχειρηματίες. Μόλις το 2011-αν θυμούμαι καλά-το κατάλαβε ο τότε Δήμαρχος και οι τρεις μεγάλοι χώροι μετατράπηκαν σε υπαίθρια Πάρκινγκ, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας και της στάθμευσης.
Η επικείμενη πώληση και χρησιμοποίηση του οικοπέδου της ΑΒΕΑ για άλλο σκοπό, που θα «φορτώνει» ακόμη περισσότερο την πόλη (ιδίως τη φορτωμένη παλιά), είναι ένα θέμα που δεν θα πρέπει να «περάσει στο ντούκου». Ο δήμος θα πρέπει να έλθει σε συνεννόηση με την Τράπεζα, έστω στο «και πέντε» (θα έπρεπε να είχε γίνει αυτό από χρόνια) και να εξετάσει τη δυνατότητα απόκτησης του χώρου, ή συνεργασίας με την ιδιοκτήτρια για την από κοινού εκμετάλλευσή του με αυτόν τον τρόπο. Υποθέτω ότι Προγράμματα, όπως το JESSIKA, ή ο δανεισμός από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα (για ένα έργο που αποδίδει άμεσα οικονομικά) είναι πηγές που μπορούν να αξιοποιηθούν. Αυτό ισχύει φυσικά και για το Πάρκινγκ στο Εθνικό Στάδιο, από το οποίο μπορεί να προκύψουν σημαντικά οφέλη για τη χρηματοδότηση και του Πολιτισμού και του Αθλητισμού.
Προτείνω λοιπόν επίμονα να ασχοληθεί επιτέλους ο Δήμος με το σοβαρό θέμα των χώρων στάθμευσης, πριν χαθούν και οι τελευταίες ευκαιρίες που υπάρχουν, καθώς οι ελεύθεροι χώροι λιγοστεύουν απελπιστικά. Και μπορεί να μην είναι θέμα μόνο της σημερινής Δημοτικής Αρχής η χρόνια ολιγωρία στη λύση του προβλήματος(δεν σημαίνει πως δεν έγιναν κάποιες ενέργειες στο παρελθόν, το αποτέλεσμα όμως παραμένει το ίδιο), αυτή τη στιγμή όμως η υπόθεση είναι σε εξέλιξη. Και αν αυτό δεν είναι εφικτό, ας λειτουργήσει σαν «καμπανάκι», ώστε να αποκτηθεί ένας από τους άλλους δυο χώρους, πριν είναι τελείως αργά και για την προσωρινή και για τη μόνιμη στάθμευση. Τότε όλοι θα είναι ασυγχώρητοι και η πόλη αβίωτη….
Και αυτό νομίζω πως είναι ένα σοβαρό θέμα, που θα πρέπει να προβληματίσει γενικότερα τους πολίτες, αλλά και τους επιχειρηματίες που ασχολούνται με τον τουρισμό.
* Επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων