LIFE
Πρέπει να υπάρξει σύμπραξη επιστήμης και επιχειρηματικότητας, με τη συνεισφορά της Πολιτείας, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, στον τομέα των υποδομών, προκειμένου η Κρήτη να καταφέρει να αντεπεξέλθει στη μεγάλη πρόκληση για βιώσιμη γεωργία και τουριστική ανάπτυξη στο περιβάλλον της δυσμενούς κλιματικής αλλαγής. Αυτό τόνισα χθες, στην ομιλία μου, κατά τη διάρκεια της ημερίδας, με θέμα «Λειψυδρία στην Κρήτη: Δίνουμε λύσεις», που διοργάνωσε χθες στην Ιεράπετρα η Νέα Δημοκρατία, με κεντρικό ομιλητή τον πρόεδρο του κόμματος, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ακολουθεί η εισήγησή μου
Αφού συγχαρώ το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και τον Πρόεδρό του κ. Κυριάκο Μητσοτάκη για την αξιόλογη σημερινή πρωτοβουλία, επιτρέψτε μου εισαγωγικά ως πολίτης να τονίσω ότι έφτασε πια ο καιρός στον τόπο μας να γυρίσουμε «σελίδα». Στην Κρήτη διαθέτουμε πλούσιους πόρους Γνώσης και Καινοτομίας, οι οποίοι -όταν εντάσσονται σε αξιόπιστες και παραγωγικές δομές διαλόγου και σύνθεσης- σηματοδοτούν νέες ευκαιρίες και προοπτικές προς όφελος της κοινωνικής ευημερίας.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η κλιματική αλλαγή και η ξηρασία είναι μπροστά μας και οι επιπτώσεις θα είναι πολύ πιο έντονες στο μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο μέλλον. Την ίδια στιγμή, έως το 2050 στη Γη θα ζουν (και θα πρέπει, φυσικά, να τραφούν) έως και 10 δισεκατομμύρια άνθρωποι, 2,5 δισ. περισσότεροι απ’ ό,τι σήμερα. Σε αυτό το περιβάλλον, απαιτείται ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης για τους δύο κύριους τομείς της οικονομίας της Κρήτης, της Γεωργίας και του Τουρισμού, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα απαιτητικοί σε κατανάλωση νερού. Απαιτείται, λοιπόν, άμεσα ένα ορθολογικό, ολοκληρωμένο και μακροπρόθεσμο σχέδιο διαχείρισης του διαθέσιμου νερού της Κρήτης.
Μόνο η ένωση επιστήμης και επιχειρηματικότητας, με τη συνεισφορά της Πολιτείας, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, στον τομέα των υποδομών, μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτή την πρόκληση που βρίσκεται μπροστά μας, για βιώσιμη γεωργία και τουριστική ανάπτυξη στο περιβάλλον της δυσμενούς κλιματικής αλλαγής. Θα αναφερθώ, επιγραμματικά, σε τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα.
1. Αποτύπωση της σημερινής κατάστασης και πρόβλεψη της επάρκειας υδάτων στο μέλλον
Στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος, στο οποίο συμμετείχαν το Πολυτεχνείο Κρήτης και ο ΟΑΚ, δημιουργήθηκε το υδρολογικό μοντέλο της Κρήτης και υπολογίστηκε το συνολικό διαθέσιμο νερό στο νησί καθώς και το διαθέσιμο νερό σε κάθε μία από τις 350 υδρολογικές υπολεκάνες του νησιού. Το μοντέλο αυτό είναι ένα σημαντικό διαχειριστικό εργαλείο για την περιφέρεια της Κρήτης η οποία είναι και η μοναδική που διαθέτει κάτι τέτοιο. Αναλύεται μεθοδικά η παρούσα κατάσταση, αλλά γίνεται και μελέτη επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, εξετάζοντας έντεκα διαφορετικά σενάρια για τα επόμενα 80 χρόνια. Προτείνονται μέτρα αντιμετώπισης της ξηρασίας και της κλιματικής αλλαγής, καθώς και μέτρα μείωσης της αβεβαιότητας επάρκειας υδάτων στο μέλλον.
2. Βιώσιμη Γεωργία
• Επαναχρησιμοποίηση υγρών αποβλήτων για την άρδευση
• Η Γεωργία Ακριβείας συνδυάζει την Πληροφορική με τις γεωπονικές επιστήμες. Επιτρέπει τη διαχείριση τμήματος των αγρών σύμφωνα με τις ανάγκες των καλλιεργειών και με τα κατάλληλα κίνητρα (π.χ. φορολογικές ελαφρύνσεις, επιδοτήσεις σε καινοτόμες λύσεις, κ.τ.λ.) για την αγορά εξοπλισμού για εξειδικευμένη άρδευση ακριβείας μπορεί να επιτύχει το καλύτερο αποτέλεσμα με την ελάχιστη δυνατή δόση νερού.
• Υδροπονία. Η διάδοσή της στην Ελλάδα είναι πολύ περιορισμένη. Μόλις το 3,5% των θερμοκηπιακών καλλιεργειών χρησιμοποιούν υδροπονία, σε αντίθεση με άλλες ανεπτυγμένες γεωργικά χώρες, όπου η υδροπονία είναι η κύρια μέθοδος καλλιέργειας λαχανικών και ανθέων στα θερμοκήπια. Θα συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας και στην αύξηση της ποσότητας των λαχανικών που καλλιεργούνται στα θερμοκήπια καθώς επίσης και στην εξοικονόμηση υδατικών πόρων. Οι παράγοντες που εμποδίζουν την υιοθέτησή της ως καλλιεργητικής πρακτικής, το αρχικό κόστος και η έλλειψη τεχνογνωσίας, μπορούν να αντιμετωπιστούν με πολιτικές παρεμβάσεις και σύμπραξη των ερευνητικών ιδρυμάτων.
3. Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη
Στην Κρήτη έχουμε τα περισσότερα παραθαλάσσια ξενοδοχεία από κάθε άλλο μέρος της Μεσογείου. Ο μεγαλύτερος αριθμός επισκεπτών της Κρήτης διαμένει σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, δίπλα στη θάλασσα. Έχουμε, επίσης, μεγάλη ηλιοφάνεια, που σημαίνει φτηνή ηλεκτρική ενέργεια με φωτοβολταϊκά συστήματα. Η φτηνή ηλεκτρική ενέργεια, όμως, σημαίνει και φθηνό και άφθονο νερό. Η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού στις παραθαλάσσιες ξενοδοχειακές μονάδες μπορεί να γίνει σήμερα με χαμηλό κόστος, αρκεί να υπάρχει φτηνή ενέργεια. Ο συνδυασμός φωτοβολταϊκών μονάδων με μονάδες αφαλάτωσης μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση νερού τόσο σε κολυμβητικές δεξαμενές όσο και στο νερό χρήσης. Οι τουριστικές επιχειρήσεις θα μπορούν να προβούν στις απαιτούμενες επενδύσεις, καθώς οι αποσβέσεις είναι πολύ γρήγορες. Αυτό που απαιτείται είναι η γρήγορη και χωρίς γραφειοκρατία αδειοδότησή τους και η παροχή κινήτρων, όπως για παράδειγμα αύξηση του συντελεστή δόμησης για ξενοδοχειακές μονάδες με χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα.
Πλέον, η προστασία του αγαθού του νερού αποτελεί μία από τις πλέον κρίσιμες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει και η κοινωνία της Κρήτης. Αναμφίβολα, διαθέτουμε αξιόλογες δυνάμεις. Απαιτείται ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός και αποδοτική συστράτευση ανθρώπινων και υλικοτεχνικών πόρων. Η πρόκληση είναι εθνική και μόνος δρόμος για να αντεπεξέλθουμε είναι ενότητα και αφοσίωση στο αύριο των παιδιών μας.