«Η Λέσβος μας δείχνει ξεκάθαρα την δύναμη του ανθρωπισμού»
Από μικρή έμαθε ν’ αγωνίζεται, να κερδίζει να χάνει, να πέφτει, να σηκώνεται και στο τέλος, αν και άνθρωπος που λατρεύει το υγρό στοιχείο, να ανεβαίνει πάντα, στην «κορυφή του βουνού». Όπως και τώρα στη «φλεγόμενη» Λέσβο, εκεί δηλαδή που οι «ισχυροί» του πλανήτη λένε «λόγια» -που τις περισσότερες φορές - δεν τηρούν, εκείνη «μιλάει» με πράξεις, σώζοντας ανθρώπους με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Η Μάνια Μπικώφ, η Χανιώτισσα ηρωίδα, τιμήθηκε πρόσφατα από την παγκόσμια ομοσπονδία θαλάσσιας διάσωσης , γιατί εδώ και δεκατρείς μήνες, παραδίδει «μαθήματα» εθελοντισμού και διάσωσης. Εκεί που κάποιοι άλλοι απλά, «παίζουν» με χιλιάδες αθώες ψυχές , σέρνοντας έναν χορό πολλών εκατομμυρίων ευρώ, αγνοώντας την αξία της ανθρώπινης ζωής , η «δική» μας ναυαγοσώστρια, όπως η ίδια μας εξηγεί, επαναπροσδιορίζεται ως άνθρωπος…
Απο τα παγωμένα νερά της Λέσβου, σε μια ζεστή αγκαλιά…
Αθλήτρια, πρωταθλήτρια, σύζυγος, μητέρα, ναυαγοσώστρια, γνήσια Ελληνίδα…Πως συνυπάρχουν όλες αυτές οι ιδιότητες και τι σημαίνουν για τη Μάνια;
Ακούγοντας τα στην ερώτηση φαίνονται πραγματικά πολλά, όμως δεν είναι! Όλες αυτές οι δραστηριότητες είναι η ζωή μου, προσαρμοζόμενες κάθε φορά στα νέα δεδομένα. Ήμουν πάντα αθλήτρια, έπαιζα πόλο με αφετηρία τον ΝΟΧ, έγινα ναυγοσώστρια, σπούδασα στα ΤΕΦΑΑ, έγινα η μόνη ελληνίδα διεθνής εκπαιδεύτρια εκπαιδευτών ναυαγοσωστικής από την παγκόσμια ομοσπονδία, ανοίξαμε με τον Σπύρο (Μητριτσάκη), επίσης Πτυχιούχο ΤΕΦΑΑ και ναυαγοσώστη, τη σχολή μας την Lifeguard Hellas και γίναμε γονείς. Το πόλο και ο πρωταθλητισμός αναγκαστικά διακοπήκαν, το τρίαθλο ήρθε στη ζωή μου ως πιο ευέλικτο στις προπονήσεις ενώ ο εθελοντισμός ανέκαθεν ήταν μια από τις δραστηριότητες μου. Τώρα πια μαμά με τέσσερα (4) παιδιά, συνδυάζω όλα όσα ανέφερες, ενώ επιπλέον είμαι στον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων , αρθρογραφώ, συμμετέχω σε διεθνείς αγώνες, μαγειρεύω, καθαρίζω, πηγαίνω τα παιδιά μας στις δραστηριότητες τους σιδερώνω κτλ, κτλ. Είμαι μια κανονική μαμά που αξιοποιώ κάθε ώρα της ημέρας μου, όσο πιο παραγωγικά και δημιουργικά μπορώ. Θεωρώ τον τίτλο γνήσια Ελληνίδα αρκετά τιμητικό και σε ευχαριστώ! Είμαι άνθρωπος που έμαθα από τους γονείς μου να νοιάζομαι, να μοιράζομαι, να μην επαναπαύομαι και να κάνω την κάθε μου μέρα να αξίζει για κάτι!
«Όταν είσαι το πρώτο χαμόγελο που βλέπουν, το πρώτο χέρι που θα πιάσουν στον «ελεύθερο τόπο » τότε μοιράζεσαι το βάρος των ψυχών τους, τον πόνο, τις απώλειες. Δε μπορείς να είσαι αδιάφορος πια και αλλάζεις από μέσα σου, αυτή η αλλαγή είναι οριστική»
Ο χώρος της ναυαγοσωστικής ούτως ή άλλως περιλαμβάνει δράση και δύναμη. Τους τελευταίους μήνες, η ναυαγοσωστική σ’ έχει οδηγήσει στο σημείο, διάψευσε με αν κάνω λάθος, πέραν της μητρότητας – που θεωρείται η ολοκλήρωση της γυναίκας – να ζεις τη μεγαλύτερη και την πιο σημαντική «περιπέτεια» της ζωής σου. Καθημερινά, σώζεις – τις περισσότερες φορές υπό άσχημες καιρικές συνθήκες – τις ζωές ανθρώπων που φεύγουν από τον πόλεμο και αναζητούν ένα καλύτερο αύριο…
Η εμπειρία της Λέσβου εδώ και σχεδόν δεκατρείς (13) μήνες, είναι το σημείο που σαν άνθρωπος επαναπροσδιορίστηκα. Όταν όλα αυτά που εμείς έχουμε ως αυτονόητα τόσα εκατομμύρια άνθρωποι τα στερούνται, αναγκάζονται να αποχαιρετήσουν για πάντα τα πατρικά τους σπίτια, τους ηλικιωμένους τους, τους ανήμπορους, όταν ξεριζώνονται και όλα αυτά μονάχα με την ελπίδα μιας νέας ζωής από το μηδέν. Όταν είσαι το πρώτο χαμόγελο που βλέπουν, το πρώτο χέρι που θα πιάσουν στον «ελεύθερο τόπο » τότε μοιράζεσαι το βάρος των ψυχών τους, τον πόνο, τις απώλειες. Δε μπορείς να είσαι αδιάφορος πια και αλλάζεις από μέσα σου, αυτή η αλλαγή είναι οριστική! Κάθε βράδυ όταν βάζουμε τα παιδιά μας για ύπνο στα κρεβάτια τους κάθομαι και τα κοιτάζω στο σκοτάδι , σκέφτομαι ότι ζουν και αναπνέουν ελεύθερα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη αξία που έχουμε. Όσο κι αν σαν λαός κι εμείς περνάμε δύσκολα, πρέπει να αντιδράσουμε και να αντισταθούμε. Μπορεί ένας πόλεμος για εμάς να είναι κάτι απίθανο αλλά ο καθημερινός «πόλεμος» που γίνεται εναντίον των πολιτών είναι εξοντωτικός και εξίσου μάταιος. Δυστυχώς δεν αντιδρούμε πια, δεν νοιαζόμαστε για τον διπλανό μας, να τον βοηθήσουμε με όποιο τρόπο μπορούμε κι έτσι, όλοι μαζί, να ξεπεράσουμε και τη δική μας κρίση. Η Λέσβος μας δείχνει ξεκάθαρα την δύναμη της ανθρωπισμού!
«Ένα παιχνίδι λίγων που πλουτίζουν πιότερο στην πλάτη των πολλών, οι άνθρωποι γίνονται νούμερα , οι απώλειες απλοί αριθμοί … τραγικό από όποια πλευρά κι αν το κοιτάξεις»
Τι σημαίνει για εσένα προσφυγική κρίση;
Ένα τεράστιο γεωπολιτικό παιχνίδι των με πιόνια όλους αυτούς τους λαούς που οδηγούνται στην προσφυγιά αλλά και την δική μας χώρα όπου λόγω της θέσης μας στο χάρτη, δεχόμαστε όλα αυτά τα μεταναστευτικά κύματα με όλες τις επιπτώσεις τους. Από την πρώτη ημέρα έως σήμερα τίποτε δεν έχει αλλάξει στα συναισθήματα μου απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους, έχουν αλλάξει όμως πολλά στην πολιτική μου άποψη για την κρίση αυτή. Ένα παιχνίδι λίγων που πλουτίζουν πιότερο στην πλάτη των πολλών, οι άνθρωποι γίνονται νούμερα , οι απώλειες απλοί αριθμοί. Τραγικό από όποια πλευρά κι αν το κοιτάξεις…
Στα μάτια όλων αυτών των ανθρώπων, μέσα στο νερό και στα κύματα, διαβάζεις σκέψεις και νιώθεις σίγουρα πολύ περίεργα συναισθήματα. Σου έχει τύχει να σώσεις τη ζωή κάποιου δουλέμπορου, ο οποίος κινδύνευσε και αυτός μαζί με τόσες άλλες αθώες ανθρώπινες ζωές και αν ναι, πως το αντιλήφθηκες και πως το αντιμετώπισες;
Έχουμε συναντήσει αρκετές φορές βάρκες με τους δουλέμπορους, εκεί συμβαίνουν τραγελαφικές καταστάσεις. Είτε ρίχνουν επίτηδες τις βάρκες σε βράχια και απόκρημνες περιοχές ώστε μέσα στον χαμό να προσπαθήσουν να διαφύγουν, είτε πέφτουν στη θάλασσα πριν η βάρκα βγει στην ακτή με σκοπό να κολυμπήσουν σε άλλη κατεύθυνση και να απομακρυνθούν. Υπάρχουν δε ακόμη περιπτώσεις όπου το λιμενικό ή η Frontex τους ακολουθεί και αυτοί προσποιούνται τους Σύριους, Αφγανούς κτλ ώστε να τους βγάλουμε στην ακτή κι έπειτα να ξεφύγουν. Έχουμε δει συλλήψεις πάνω στις βάρκες, κυνηγητό στα δύσβατα μονοπάτια, ένα σωρό άγριες καταστάσεις.
Η στιγμή της αναγνώριση, η Μανια Μπικωφ παραλαμβάνει την τιμητική πλακέτα «H.E.R.O»
Η «ΑΛΗΘΕΙΑ» ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΟΧΙ ΟΠΩΣ ΠΡΟΒΑΛΛΕΤΑΙ…
Ποια είναι τελικά η «αλήθεια» της Λέσβου του 2016, μέσα από τα δικά σου μάτια και όχι όπως παρουσιάζεται μέσα από τα ΜΜΕ ή τους πολιτικούς της χώρας;
Η δική μου αλήθεια, η αλήθεια που εμείς ζούμε, είναι πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν άλλη επιλογή. Οι αναίτιοι και πολύχρονοι πόλεμοι στις χώρες τους, οι πόλεις τους που βομβαρδίζονται καθημερινά, οι συγγενείς και οι φίλοι που σκοτώνονται, ο εχθρός που δεν είναι ένας, ώστε να τον αντιμετωπίσεις, το παρόν το γεμάτο αίμα και απώλειες και το μέλλον το ανύπαρκτο, τους οδηγούν μ ΄ ένα γεμάτο σακβουαγιάζ στη πλάτη, να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης στα χέρια των επιτήδειων και να περνούν σε ένα ενδιάμεσο στάδιο μέσα από αυτές τις βάρκες, τη χώρα μας, προσπαθώντας και επιθυμώντας αποκλειστικά να περάσουν στην κεντρική Ευρώπη. Κανείς τους δε θέλει να μείνει στην Ελλάδα, οι περισσότεροι δεν ξέρουν καν ότι η Λέσβος είναι νησί και ότι πρέπει να διασχίσουν πάλι θάλασσα. Αρκετοί δεν έχουν ξαναδεί θάλασσα και δεν γνωρίζουν κολύμπι, όλο αυτό είναι εξαιρετικά τραυματικό γι’ αυτούς αλλά κυρίως για τα παιδιά. Αυτή η αλήθεια πονάει γιατί σαν άνθρωποι απέναντι σε συνάνθρωπους, αδυνατεί να το χωρέσει το μυαλό μας, ότι αναγκάζεις μανάδες και πατεράδες να στριμώχνονται σε φουσκωτές ή ξύλινες βάρκες ,μέσα στα παγωμένα νερά και να ξεκινάς ένα ταξίδι για την ελευθερία, χωρίς να ξέρεις εάν καταφέρεις να φτάσεις στην απέναντι ακτή και όταν φτάσεις να μείνεις εγκλωβισμένος σε μια χώρα που δεν θες και να ζεις πλέον με ρούχα και τρόφιμα από δωρεές..Σκληρό και απάνθρωπο να χάνεις την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια σου σαν οντότητα…
ΤΑ «ΠΙΟΝΙΑ» ΑΠΛΑ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ..
Όλοι αυτοί οι πολιτικοί, οι Έλληνες και οι ξένοι αξιωματούχοι που κατά καιρούς επισκέπτονται τη Μυτιλήνη, αισθάνεσαι πως νοιάζονται πραγματικά για να βρεθεί τρόπος να περιοριστεί το φαινόμενο των προσφυγικών ροών;
Μπαίνουμε σε μεγάλες συζητήσεις τώρα… Τι σημαίνει «Θέλω», τι σημαίνει «Μπορώ», τι σημαίνει «έχω την βούληση» τι σημαίνει » έχω την επιλογή»…; Από τον Πάπα ,έως τους διάφορους υπουργούς, από τους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέχρι τη δική μας πολιτική ηγεσία, τα λόγια είναι πάντα κατά πολύ περισσότερα από τα έργα. Όλοι συμφωνούν στην συμπόνια και στη λύπη για ό,τι συμβαίνει, μα όταν πρέπει να προβούν στην υλοποίηση των υποσχέσεων ή των βασικών επιθυμιών των ανθρώπων που σχετίζονται με το προσφυγικό, όσο αφορά τη διαχείριση του και πιθανές λύσεις που μπορούν να δρομολογηθούν, τότε δυστυχώς επιστρέφουμε στην πηγή και αιτία δημιουργίας του προσφυγικού, των ηγεσιών και των κρατών που ωφελούνται απ’ όλο αυτό κυρίως οικονομικά, επεκτατικά, πολιτικά κτλ . Τα «πιόνια» απλά κινούνται στις επιτρεπόμενες κινήσεις τους, σε μια σκακιέρα προκαθορισμένη..
Λύνεται τελικά το «πρόβλημα» με δεδομένο πως δεν μιλάμε για κάτι που απασχολεί τα στενά όρια της δικής μας χώρας, αλλά είναι ίσως ένα από τα σημαντικότερα διεθνή ζητήματα, για τα οποία ωστόσο τα «ποιοτικά αποτελέσματα» που έχει πετύχει ο «πολιτισμένος κόσμος», σαφώς και δεν είναι τα προσδοκώμενα…
Η λύση είναι μονάχα μία…να σταματήσει ο πόλεμος και αφού όπως καταλαβαίνουμε όλοι, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί αφού τα συμφέροντα είναι πολλάκις ισχυρότερα των επιθυμιών μας, να σχεδιαστεί η μετακίνηση των πληθυσμών αυτών με γνώμονα το «safepassage» ώστε να μην υπάρχουν άλλοι πνιγμοί στο Αιγαίο, στον Έβρο και γενικότερα στη Μεσόγειο. Να μετακινούνται με ασφάλεια και σεβασμό, να τηρούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα τους και ειδικά για τα ασυνόδευτα παιδιά να υπάρχει ειδική μέριμνα ώστε να μην «εξαφανίζονται» κατά χιλιάδες στο ταξίδι τους αυτό…
«Οι αγκαλιές τους, τα λόγια που μας λένε, τα δάκρυα τους, όλα αυτά είναι τα φυλαχτά μας και μας αρκούν. Όταν όμως η παγκόσμια Ομοσπονδία θαλάσσιας διάσωσης μας επιλέγει και μας κατατάσσει στην τελική τριάδα , τότε έρχεται και μια ηθική ικανοποίηση για τη δράση μας που πραγματικά την έχουμε επίσης ανάγκη»
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΗΡΩΙΣΜΟΥ
Το έργο, τόσο το προσωπικό σου όσο και το συνολικό όλων των μελών της Lifeguard Hellas Save& Reascue Volunteer Team, πρόσφατα τιμήθηκε με μια πάρα πολλή σημαντική διάκριση. Βραβευθήκατε με το παγκόσμιο βραβείο ηρωισμού για αξιέπαινες διασώσεις στη θάλασσα. Πως το «μεταφράζετε» αυτό το γεγονός εσύ και οι συνεργάτες σου;
Είναι η βράβευση η οποία μας έχει κάνει να νοιώθουμε πραγματικά υπερήφανοι τόσο ως έλληνες εθελοντές και ως ναυαγοσώστες όσο και ως άνθρωποι. Ήρωες μας αποκαλούσαν και στην τελετή απονομής στην Πορτογαλία κάνοντας μας να κοκκινίζουμε, εμείς είμαστε γεμάτοι από όλα τα ηθικά βραβεία που έχουμε συλλέξει από αυτήν την εμπειρία που συνεχίζεται αδιάκοπα και είναι μέσα στις καρδιές μας , από όλους όσους καθημερινά βοηθάμε. Οι αγκαλιές τους, τα λόγια που μας λένε, τα δάκρυα τους, όλα αυτά είναι τα φυλαχτά μας και μας αρκούν. Όταν όμως η παγκόσμια Ομοσπονδία θαλάσσιας διάσωσης μας επιλέγει και μας κατατάσσει στην τελική τριάδα , τότε έρχεται και μια ηθική ικανοποίηση για τη δράση μας που πραγματικά την έχουμε επίσης ανάγκη. Μια εθελοντική ομάδα, με ελάχιστους οικονομικούς πόρους, με μόνη βοήθεια των χορηγών, φίλων και εμάς των ιδίων, καταφέρνει να φτάσει σε αυτή τη θέση αναμασά σε ομάδες εκατομμυρίων, ανάμεσα σε ΜΚΟ με επιχορηγήσεις , μονάχα γιατί η φήμη των πράξεων μας, έχοντας τον μοναδικό 24ωρο ναυαγοσωστικό σταθμό στο νησί, επί 7 μήνες και μένοντας σε σκηνή 5μ από τη θάλασσα, στον φάρο του Μολύβου, τότε ναι, πραγματικά συνειδητοποιούμε το μέγεθος της προσφοράς μας και νοιώθουμε ευγνώμονες γι’ αυτήν την διάκριση. Ακόμη και αν η πρώτη θέση δεν ήρθε στα δικά μας χέρια, εμείς νοιώθουμε μονάχα ικανοποίηση κ τιμή.
Η Χανιώτισσα ηρωίδα lifeguard…
Συνήθως κάποιος έχοντας ανθρώπους όπως εσύ απέναντι του θα ρώταγε για τις στιγμές που σ’ έχουν συγκλονίσει. Ας δούμε το «νόμισμα», από την άλλη του όψη: Μοιράσου μαζί με τους αναγνώστες μας την πιο απίθανα ευχάριστη στιγμή που έχεις ζήσει αυτούς τους τελευταίους μήνες, παλεύοντας με ανθρώπινες ζωές και κύματα…
Πολύ χαίρομαι που μου κάνεις αυτήν την ερώτηση , κι εγώ αυτό ασυνείδητα κάνω πάντα προσπαθώντας να μαλακώσω λίγο τον απέραντο πόνο αυτών των μηνών.. Λοιπόν, είχαμε μια διάσωση τον Δεκέμβριο του 2015, όπου μαζέψαμε από το νερό κι ένα λευκό κουνελάκι που κάποιος μετέφερε μέσα στο μπουφάν του. Όταν πλέον ήμασταν όλοι στην ακτή , το κουνέλι έγινε η αφορμή για όλους να χαμογελάσουν δίχως τύψεις και του προσφέραμε και μια θήκη για κιάλια η οποία έγινε έπειτα και ο… ταξιδιωτικός του σάκος! Ο νέος που το είχε μαζί του, ταξίδευε μόνος με προορισμό την Γερμανία και πήγαινε το κουνελάκι δώρο στην αδερφή του από τη γιαγιά του στη Συρία.
Επί τω έργω, η ναυαγοσώστρια και μάνα Μάνια!
Τι λέει η μάνα Μάνια στα τέσσερα παιδιά της όταν «πρέπει» να φύγει ξανά -ξανά- από το σπίτι για δουλειά;
Από την αρχή τους είπαμε με τον μπαμπά τους, επίσης ναυαγοσώστη στη Λέσβο και Χανιώτη Σπύρο Μητριτσάκη, όλη την αλήθεια. Τους δείξαμε φωτογραφίες από το νησί, από τις βάρκες, από τους ανθρώπους στη θάλασσα. Τους εξηγήσαμε γιατί είμαστε τόσο σημαντικοί για άλλα παιδάκια σαν αυτά που φεύγουν από τον πόλεμο, που δεν έχουν παιχνίδια, σπίτι, σχολείο. Φύγαμε για μια αποστολή που έμελλε να μην έχει ακόμη τέλος και μέσα σε όλους αυτούς τους μήνες περάσαμε με τα τέσσερα (4) παιδιά μας από όλα τα στάδια… Το Πάσχα τα πήραμε μαζί μας, έζησαν από κοντά όλα όσα ζούμε κι εμείς. Ακόμη και σήμερα, η αναχώρηση μας για τη Λέσβο, γίνεται δεκτή με ανακατεμένα συναισθήματα.