LIFE
Γράφει ο Δημήτριος Μπατάκης, Οικονομολόγος Υγείας-Υποψήφιος Διδάκτορας
Τι μας διδάσκει η περίοδος της οικονομικής κρίσης όπως αυτή εκδηλώνεται στον τομέα της υγείας σε σχέση με: Μεγάλο και Αδύναμο Κράτος με προνομιακή πρόσβαση σε συντεχνιακά συμφέροντα, χωρίς μηχανισμούς και στόχους αξιολόγησης, βελτίωσης και δημοσιονομικής ισορροπίας και με αντιμετώπιση της έννοιας της Μεταρρύθμισης με τα εξής χαρακτηριστικά: Θεσμική Αντίσταση σε οτιδήποτε θίγει «παγιωμένες» καταστάσεις (π.χ.ΕΟΠΥΥ), Διοικητική Αδράνεια λόγω φόβου, έλλειψη γνώσης, αδιαφορίας, έλλειψη κινήτρων, Πολιτική Αδυναμία να εξηγηθεί η τεχνική συλλογιστική και οι στόχοι Πολιτικές που οδηγούν σε απασφάλιση, ειδικά την περίοδο που η πρόσβαση στην υγεία απαιτείται περισσότερο λόγω ύφεσης, είναι προβληματικές γιατί χτυπούν τις βασικές αρχές του Ευρωπαϊκού υποδείγματος σε ότι αφορά την σχέση του ατόμου και της κοινωνίας. Ο νομοθέτης πρέπει να κατανοεί βασικές αρχές διοίκησης και οι managers πρέπει να κατανοούν τους περιορισμούς μέσα στους οποίους καλούνται να διοικήσουν. Απαραίτητο ένα δυναμικό σύστημα διοίκησης που αυξάνει την αξία για τον ασθενή αλλά και για το σύστημα και άρα και τον αυριανό ασθενή.
Η Υγεία πριν την Κρίση
- Καθολική κάλυψη αν και με γεωγραφικά και/ή οικονομικά εμπόδια στην πρόσβαση κατά περίπτωση
- Κατακερματισμένο και ασύνδετο (Πολλές Κλίνες, Διάσπαρτο Προσωπικό, Έλλειψη Διαφοροποιημένων Υπηρεσιών, Παλαιά, Κτίρια διαφορετικών μεγεθών στα αστικά κέντρα, Νέα και μεγάλα στην Επαρχία χωρίς προφανής λειτουργική ανάγκη, προβληματική πρωτοβάθμια, πολλοί πληρωτές, «τύφλωση» στην ύπαρξη του ιδιωτικού τομέα, υπολογισμοί βάσει κλινών και όχι βάσει ασθενών και νοσολογικών αναγκών, έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ δομών)
- Ιατροκεντρικό μοντέλο υγείας και όχι ασθενοκεντρικό
- Σπάταλο (π.χ. φάρμακο, καρδιολογικό) σε σχέση με την παραγόμενη αξία και με ένα από τους μεγαλύτερους ρυθμούς αύξησης δαπανών στον ΟΑΣΑ (6,6% το 2009-5,7% μεσοσταθμικά 2000-2009)
- Ακριβό για τον πολίτη (40% -60% ιδιωτική-δημόσια δαπάνη) και το κράτος (45% αύξηση δαπανών μεταξύ 2005 και 2009 όταν το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 19,7%)
- Έλλειψη Θεραπευτικών Πρωτόκολλων, Έλλειψη συνεργασίας ειδικοτήτων, Έλλειψη Πληροφορικής και άρα Οικονομικής και Κλινικής Πληροφορίας
- Μοναδική Προσέγγιση στην εφημερία και στην έννοια του επείγοντος-Μη αυτοτελή ΤΕΠ- σύστημα 1-4, αποκομμένο ΕΚΑΒ)
- Απαρχαιωμένο Μοντέλο Διοίκησης (Οργανισμοί, Κομματική Διείσδυση-Διοικητική Αδράνεια, Θεσμική Αντίσταση)
- Καμία αξιολόγηση παραγόμενου έργου ιατρών, εργαζομένων, δομών, τεχνολογίας (φάρμακο και devices)
- Έλλειψη Θεσμοθετημένης και Οργανωμένης Δεξαμενής Σκέψης και Παραγωγής Πολιτικής Υγείας-Ρόλος ΚΕΣΥ
Τι σύστημα υγείας χρειαζόμαστε;
- Χρειαζόμαστε την Δημιουργία Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας και Ηλεκτρονικών Μητρώων Ασθενών
- Μέτρηση Οικονομικής αποδοτικότητας και Κλινικού Αποτελέσματος
- Ιατρική της Συλλογικότητας- Ιατρικά Συμβούλια/ Clinical Audits
- Επανεκτίμηση της προ νοσοκομειακής και επείγουσας περίθαλψης
- Από-κομματικοποίηση στην τοποθέτηση στελεχών ευθύνης
- Αναθεώρηση της λειτουργίας του ΚΕΣΥ και μετατροπή του σε Ανεξάρτητη Αρχή, παρακολούθησης, μέτρησης, τεκμηρίωσης, αξιολόγησης και παραγωγής πολιτικής υγείας
- Επένδυση στην Πρόληψη και στην Προαγωγή Υγείας
- Εφαρμογή Ολοκληρωμένης Πολιτικής Φαρμάκου
- Αξιολόγηση Ιατρικής Τεχνολογίας (ΗΤΑ)
- Επένδυση στην Έρευνα και στη Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση
- Μεσο-μακροπρόθεσμος σχεδιασμός αναγκών ανθρώπινου δυναμικού
Τι χρηματοδότηση χρειάζεται το σύστημα υγείας;
Επαρκής Χρηματοδότηση για καθολική κάλυψη του πληθυσμού μέσω ΕΟΠΥΥ (6% αντί για 5% του ΑΕΠ) από φορολογία με ταυτόχρονη κατάργηση εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών για την υγεία και μέσω ενός συμπληρωματικού ιδιωτικού συστήματος ασφάλισης μέσω ενός μοντέλου όπως πρόγραμμα ασφάλισης του Obamacare.
Χρηματοδότηση πρωτοβάθμιας με βασικό σύστημα capitation (κατά κεφαλή) και επιπρόσθετο σύστημα μπόνους για επίτευξη στόχων και δευτεροβάθμιας με DRGs και διαφοροποιημένα συμβόλαια (οι κλινικά αποτελεσματικοί και οικονομικά αποδοτικοί πάροχοι θα αναδειχθούν).
Ξεκάθαρες συμπληρωμές σε φάρμακα, πρωτοβάθμια και νοσοκομεία ανάλογα με το εισόδημα των ασθενών.
Συμπερασματικά, επιβάλλεται η ανάγκη αλλαγής του θεσμικού πλαισίου, διοικητικής αδράνειας, πολιτικής αδυναμίας και του μεγάλου αλλά αδύναμου κράτους με προνομιακή πρόσβαση σε συντεχνιακά συμφέροντα, χωρίς μηχανισμούς και στόχους αξιολόγησης, ώστε να επιτευχθεί η βελτίωση και η δημοσιονομική ισορροπία. Καθίσταται μονόδρομος η Οικονομική Ανάπτυξη (ειδάλλως άνευ ουσίας η συζήτηση).Επίσης πρέπει να καλλιεργηθεί σαν έννοια η κοινωνική Αλληλεγγύη στη χώρα μας για να προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά σαν κοινωνία. Ενώ κρίνεται απαραίτητο η δημιουργία ενός Δυναμικού Συστήματος Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας που αυξάνει την αξία για τον ασθενή αλλά και για το σύστημα.
Ο Δημήτριος Μπατάκης είναι Οικονομόλογος Υγείας και επιστημονικός Συνεργάτης στην ΕΛΕΥΘΩ Ο.Ε.
