Στα Ανώγεια αλλά και στα χωριά γύρω από τη ρίζα του Ψηλορείτη, εδώ και εκατοντάδες χρόνια, οι μεγάλες κτηνοτροφικές οικογένειες έχουν τον δικό τους άγιο - προστάτη, ο οποίος γιορτάζει το καλοκαίρι.
Μεγάλες κτηνοτροφικές οικογένειες των Ανωγείων που έχουν δικούς τους προστάτες αγίους και τους γιορτάζουν κάθε χρόνο είναι: Αεράκηδες του Προφήτη Ηλία, Ξυλούρηδες του Αγ. Φανουρίου, Μανουράδες του Αγ. Αριστείδη, Σκουλάδες του Αγ. Μάμα και τον Αϊ-Γιώργη τον εθελοντή, Σταυρακάκηδες του Χριστού, Φασουλάδες της Αγ. Μαρίνας, ενώ στον Ψηλορείτη βρίσκεται και ο Άγιος Υάκινθος που είναι προστάτης των ερωτευμένων.
Το κλείσιμο γίνεται με τους Βρέντζηδες που εορτάζουν την Παναγία τη Ρουσαλιμνιώτισσα στις 8 Σεπτέμβρη.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο ο Άγιος Μάμας, προστάτης της οικογένειας των Σκουλάδων, είχε την τιμητική του και τα μέλη των τριών μεγάλων οικογενειών «Σκουλά», μέρες πριν προετοιμάζονταν για το μεγάλο τραπέζι, στο γραφικό ξωκκλήσι που βρίσκεται σε υψόμετρο 1549 μέτρων. Πραγματικά η έννοια της φιλοξενίας βρίσκει την απόλυτη «μετάφραση» της εκεί, σε όποιον έχει την τύχη να βρεθεί καλεσμένος, ανάμεσα στους υπέροχους Σκουλάδες.
Το πανηγύρι αυτό όπως μάθαμε από το Μιχάλη Σκουλά, γιο του «Πατριάρχη» Βασίλη Σκουλά, πραγματοποιείται ανελλιπώς, από το 1810 (!!!) και αποτελεί σημείο αναφοράς για ολόκληρη την οικογένεια. Εκεί είχαμε τη χαρά να γνωρίσουμε πραγματικά πολλούς Σκουλάδες αλλά και να απολαύσουμε να «ξετυλίγεται» μπροστά στα μάτια μας, μια υπέροχη «εναλλαγή» γενεών η οποία παρακολουθώντας την, αντιλαμβάνεσαι τελικά πως τα πάντα σε αυτή τη ζωή, είναι θέμα γονιδίων.
Όλοι τους είχαν κάτι να πουν, κάτι να τραγουδήσουν με τον υπέροχο δικό τους σκοπό, όμως τα πράγματα μέχρι κάποια ώρα, θύμιζαν περισσότερο οικογενειακή μυσταγωγία, όσο κι αν εσύ περίμενες να τους «ακούσεις». Έμοιαζαν σα να ήθελαν να κουβεντιάσουν όλοι μαζί, να φάνε όλοι μαζί και να λειτουργήσουν για κάποιες ώρες, σαν μια οικογένεια. Γιατί αυτό είναι τελικά οι Σκουλάδες! Μια τεράστια οικογένεια…
Το τραπέζι, όσοι κι αν είναι οι παρευρισκόμενοι ήταν πάντα γεμάτο. Το αντικριστό αρνί είχε την τιμητική του και σε εξωπραγματικά μεγάλες ποσότητες. Αυτό άλλωστε εκεί, είναι μια αντρική υπόθεση πάντα. Στην… κουζίνα, στο πέτρινο σπιτάκι του «Σατανά» όπως το λένε, οι γυναίκες της οικογένειας, έδιναν το δικό τους αγώνα για να ετοιμάσουν τα υπόλοιπα πιάτα! Πιλάφι, πάντα ζεστό, ότι ώρα κι αν έφταναν οι καλεσμένοι, κρέας με ρεβίθια (μυθική γεύση) και φυσικά εξαιρετικής ποιότητας τυροκομικά προϊόντα τα οποία σχεδόν με αστραπιαίες κινήσεις, έφταναν σε όλα τα τραπέζια, προσφορά πάντα της οικογένειας Σκουλάς.
Οι Σκουλάδες όμως δεν μπορεί να σμίξουν και να μην «κελαηδήσουν» γιατί πραγματικά, το τραγούδι και οι Ανωγειανοί σκοποί, «κυλούν» στο DNA τους. Αυτό περιμέναμε κι εμείς… Το Σάββατο που μας πέρασε ο «πατριάρχης» της οικογένειας Βασίλης Σκουλάς, έδωσε το παρόν, έλεγξε πως όλα πήγαιναν καλά και άφησε τις υπόλοιπες «γενιές» να εξελίξουν τη μεγάλη γιορτή. Ήταν σχεδόν μαγικό, όταν ο «Μάικ» ο γιος του, έφερε το λαγούτο και το μαντολίνο του (το καθ’ένα είχε τη δική του μεγάλη ιστορία κι ας έμοιαζαν ολοκαίνουργια» κι έδωσε το έναυσμα για να ξεκινήσει το οικογενειακό γλέντι. Όπως μόνο αυτοί ξέρουν και υπό την διακριτική παρουσία του Ψαρογιώργη, που βρέθηκε στον Άγιο Μάμα για να τιμήσει την «γειτονική» οικογένεια, οι Σκουλάδες έκαναν αυτό που ξέρουν να κάνουν καλά, μαγεύοντας εμάς τους «μουσαφήρηδες» τους.
Πέραν της εξαιρετικής βραδιάς που απολαύσαμε εκεί, η οποία θα μας μείνει αξέχαστη, κρατάμε και δυο στοιχεία ακόμη που έχουν σημαντική αξία για όλους και κυρίως για τους «σύγχρονους» μερακλήδες του νησιού : Α) Δεν παίχτηκε ούτε μια μπαλωθιά και Β) κανείς δεν ανάγκασε κανένα να πιει «κούπα». Όπως μάθαμε, μετά την ευχάριστη έκπληξη που μας προκάλεσε τα δυο αυτά γεγονότα, ήταν «απόφαση» του… πατέρα της οικογένειας Βασίλη Σκουλα, τα… φαινόμενα αυτά να σταματήσουν. Μια απόφαση που φυσικά, δεν θα μπορούσαν παρά να τη σεβαστούν όλα τα μέλη της μεγάλης και σπουδαίας αυτής φαμίλιας.
Αυτή την Κρήτη θέλουμε και αυτοί οι Κρητικοί μας κάνουν να αισθανόμαστε υπερήφανοι…
Σας ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ για τη φιλοξενία
Κατ’ εξαίρεση Θανάσης Παινεσάκης (Δημοσιογράφος) ή αλλιώς…
Φιλικά και Πάντα Καλοπροαίρετα
«Ο Κύριος Έπαρχος»